Dag Suzette,
Hierbij dan eindelijk onze ervaringen.
Ik heb al eerder aangegeven dat wij een fantastische reis hebben gehad. Het was best zwaar en soms heftig. Door de hitte en het gebrek aan comfort (soms), maar daar tegenover stond zoveel moois: de overweldigende natuur en niet te vergeten, de ontzettend lieve en aardige mensen.
Hieronder een kort resumé.
Sutopia: wat een goed adres om in Suriname aan te komen en te acclimatiseren. Jenny en Marcel zijn bijzonder attent, behulpzaam en gezellige mensen. Wij zijn zelfs een beetje bevriend geraakt, zo goed klikte het. Ze zijn ons op ons laatste adres in Domburg nog op komen zoeken en een trip voor ons verzorgd. Niets dan lof: schone ruime appartementen, goed verzorgd, lekker eten.
Misschien een beetje ver weg van Paramaribo, maar wel bij Peperpot om de hoek. Het busje nemen naar het Veerplein en dan de boot naar Paramaribo is een leuk uitje als je net in Suriname bent. Je rijdt door het landelijke Meerzorg en kijkt je ogen uit.
Paramaribo zelf vonden we een beetje tegenvallen. En de tijd die wij er hebben doorgebracht was in relatie tot de tijd die we hadden, te lang. Zoals jij ook al had aangegeven. Er is gewoon weinig te zien en te doen. Wel heerlijk gegeten o.a. bij de Gadri, echt een aanrader.
De AIRBNB (Moksi Guesthouse) die we hadden was prima en ook fijn dat dit in Noord was. Lekker rustig. En hoewel het de eerste dag moeilijk was een taxi te vinden die ons naar het centrum wilde brengen, hadden we al snel een vast mannetje die telkens een andere route nam en ons de verschillende wijken liet zien, wees waar de rijkste mensen van Paramaribo wonen… Bovendien zaten we niet ver van Leonsberg waar vanuit we naar Fort Amsterdam zijn gegaan. Ook zijn we daar opgepikt, om met Marcel en een deel van zijn aangetrouwde familie die ook op vakantie was in Suriname, een mooie dagtocht te maken met een bootje naar Braamspunt, dolfijnen spotten en een bezoek aan Plantage Frederiksdorp en Johan en Margaretha.
We hebben genoten van Gio de chauffeur en gids die ons naar Brownsberg en Stoneiland bracht. Een intelligente man die veel weet te vertellen over Suriname en waarmee we interessant gesprekken voerden over politiek. Heel leuk om na een uur rijden ergens in een goed Surinaams tentje langs de weg te ontbijten. En de autorit omhoog de Brownsberg op was een spannende belevenis. We twijfelden of we het zouden redden, maar hoorden later dat – weer of geen weer – de auto’s altijd berg op en af gaan. Brownsberg zelf vonden we een leuke plek. Wellicht hadden we daar beter kunnen blijven dan op Stoneiland. We hebben ondanks mijn loopproblemen de tocht naar de eerste waterval gemaakt. Viel wel wat tegen in vergelijking met alle moeite die het ons kostte, vooral om weer terug omhoog te klimmen.
Op Stoneiland, dat op zich een prachtige plek is, werden we niet echt hartelijk ontvangen. Toen we ons slaapverblijf wilden upgraden, naar een kamer met toilet en douche, was dat bijna teveel moeite. Erg jammer, want het ligt prachtig aan het water. De jongens hebben nog een enorme Piranha gevangen. Het tochtje het meer op, vonden we een beetje een aanfluiting. Vijf minuten met de boot en een chagrijnige bootsman naar het dichtstbijzijnde eilandje waar we eindeloos in de bomen hebben getuurd omdat daar brulapen zouden zitten. Niets gezien, maar Gio’s verhalen en analyses maakte veel goed. Graag was ik dieper het Brokopondomeer op gevaren om de groots- en uitgestrektheid ervan en het beeld van de uit het water stekende bomen te ervaren. Maar volgens Gio zat dat er niet in, of we moesten weer en veel bij betalen. Gio heeft wel heerlijk voor ons gekookt en ook een goed ontbijt gemaakt. Hij is openhartig, grappig en ook erg goed met pubers en kinderen.
De algehele organisatie van het opgepikt worden was uitstekend en is altijd goed zonder problemen goed verlopen. Naar de vouchers, die we nog bij jullie partner op kantoor hebben opgehaald, heeft echter nooit iemand gevraagd.
Bij Knini Paati hebben we wat gemengde gevoelens. Het is van de resorts die er zijn, denk ik wel een van de meest kleinschalige. Maar, zoals ik al zei, zijn we niet zo’n resorts types. Dat op een bord alles staat wat je gaat doen (9.00 ontbijt, 10.00 excursie 1, 12.00 lunch, 15.00 excursie 2, 19.00 diner, 20.00 kaaimannen) spotten stuitte ons een beetje tegen de borst. We vonden de grote groepen in Nederland wonende Surinamers die vakantie vierden met hun Surinaamse familieleden erg lawaaiig en erg bepalend voor de sfeer. Zodra we opgelucht waren dat ze weggingen, werden ze alweer afgewisseld door de volgende soortgelijke grote uitbundige groep. Wel moet gezegd dat we de excursies heel goed vonden. We waren weg van Bernard, die zelf als kapitein van een Marrondorp een goed en persoonlijke rondleiding verzorgde – zelf zijn huis mochten we zien. Ook de jungle wandeling onder zijn leiding en het bezoek aan het museum waren leuk. Je voelt wel dat veel dingen die je tegenkomt er voor een deel zijn omdat er elke dag wel een of meerdere groepen toeristen langskomen. Maar doordat Bernard veel weet en vertelt en iedereen kent, heb je toch minder het gevoel dat je aapjes aan het kijken bent. Terwijl dat natuurlijk wel zo is.
De twee oudste mannen, Gosse en Just, deden mee aan een jungleovernachting, terwijl Sef en ik naar het museum gingen. Helaas was de jungleovernachting geen succes: de groep was veel te groot (16) en te lawaaiig, waardoor ze geen enkel dier gezien hebben en geen oog dicht hebben gedaan (met 16 mensen, hutje mutje in hangmatten onder een te klein afdak). Omdat we 4 dagen bleven, zat dit bij de prijs inbegrepen. Drie dagen was ook goed geweest. Verder lekker eten en prima huisje (wel wat kakkerlakken) en jammer dat het slot niet werkte. En heel aardig personeel. Maar door alle drukte op de rivier – bleek achteraf – erg weinig dieren gezien (terwijl deze verwachting bij ons wel leefde).
Met de bus naar Palulu-camping. Een bijzondere plek met hele leuke eigenaren. Erg relaxed. We hebben lekker gezwommen in de kreek en ook weer heerlijk gegeten. Het open familie huis waar we verbleven was spannend en heerlijk ruim. En het contact met de andere gasten was, omdat je samen at en het zo kleinschalig is, ook erg leuk. En hier hadden we een kanjer van een vogelspin boven de eettafel, die zich verschanst had op een kindertekening. Ook toekans en boskonijnen. Maar ook voor het eerst veel muggen en tekenbeten. Vanaf hier regende het ook veel meer dan tijdens het eerste deel van de vakantie.
Om 7 uur opgehaald en gedropt bij Jacana hotel waar Erik Gummels ons 5 minuten later oppikte. Waarna een hele lange autorit volgde naar Wageningen. Erik is een echte boeroe en kan heel goed vertellen. Hij is weet ook heel veel en is geinteresseerd. Een paar keer gestopt om foto’s te maken in Coronie en toen een tourtje langs de Surinam Airfarmers – zijn voormalige werkgever – dat we heel interessant vonden. Vooral ook leuk voor onze jongens. Lekker gegeten in een Warung, alleen weer stromende regen.
Gedropt om naar Bigi Pan te gaan. Een mooie boottocht er naar toe, met al veel vogels in het zicht. Daar aangekomen bleken we niet in het resort te zitten dat we verwachten hadden en van de foto’s kenden (Mandje), maar dat van Albatros tours (bleek later vrienden van Erik te zijn). Even een teleurstelling maar al snel bleek het andere resort tjokvol te zitten en hadden wij, met nog maar een andere Surinaamse familie van 4, een heleboel ruimte. We zijn twee keer langdurig het meer op geweest en hebben mede dankzij de bootsman ontzettend veel gezien. Erg de moeite waard. De rode ibissen vonden we magisch, ze lijken bijna niet echt, alsof ze ingekleurd zijn. Ook zagen we pelikanen, heel veel reigers, woestijnbuiserds en een paar kaaimannen. Ook leuk was het modderbad. Ook of juist door dat het weer ging regenen. We hebben veel pret gehad met de bootsman en de Surinaamse familie en leuke modderfoto’s gemaakt. Het onderkomen, een slaapzaal, was basic maar oké. Wel erg goed geslapen en het eten was ook hier weer erg lekker.
Na de lunch weer terug en op weg met Erik, door de stromende regen. Het was zo erg dat we nog een tijdje in het busje hebben gezeten voordat we in de boot stapten. Ook onderweg op de Maratakka rivier kwam het met bakken uit de lucht, maar gelukkig had de boot een dakje. Maar wat fantastisch om hier te zijn. Een uur lang zie je geen enkel teken van menselijk leven. Er woont letterlijk niemand langs deze rivier. En dan na een uur varen zie je tussen de bomen een klein simpel optrekje tevoorschijn komen en zijn we er. Het is niet meer dan een leeg gekapte plek langs de oever waarop een optrekje met een dak omringt met kippengaas is gezet, met daaronder een aantal bedden met klamboe’s en (let wel!!) een heuse keuken. Ervoor een drijvend terras in de rivier met een kreekje als privé zwembad.
Roberto die samen met Diego Erik ondersteunt, blijkt een super kok die ons uitstekend de komende twee dagen zal verzorgen en die bovendien heel erg aardig is. Ook Diego, een jonge jongen van Indiaanse afkomst, is een aanwinst. Hij bestuurt de boot maar lijkt ook een soort zesde zintuig te hebben voor alles wat beweegt. We zien, mede dankzij hem, heel veel dieren. Apen, allerlei soorten, boskonijnen, ara’s, toekans, gifkikkers en een luiaard. En Erik houdt niet op te vertellen: welke dieren hij hier ooit heeft gezien en welke planten geneeskrachtige werking hebben. We bezoeken een vrijwel verlaten Indianendorp, een immens bamboebos en maken weer een wandeling door de nu wel erg drassige jungle.
Maar wat is het bijzonder om hier te zijn, om verder geen mensen om je heen te hebben, om met z’n 4-en door deze drie mannen zo goed verzorgd te worden. Pure luxe!! Hoewel de bedden of beter gezegd de matrassen een goede nachtrust vrijwel onmogelijk maken.
Ongetwijfeld was dit voor ons het hoogtepunt van onze reis. Wel moet je echt van de natuur houden en geïnteresseerd zijn, anders kunnen we ons voorstellen dat Erik je een beetje op je zenuwen gaat werken. Hij gaat maar door met het spuien van informatie. We hopen dat hij – ook gezien zijn leeftijd – het volhoudt en Roberto en Diego echt aan zich kan binden. Want zij zijn echt leuk!! Hij vertelde mij dat ze pas 3 maanden voor hem werken en hij moeite heeft gehad mensen te vinden die hem willen (blijven) helpen. Het is echt een hele bijzondere en unieke ervaring, omdat je hier niet het gevoel krijgt het territorium van de inheemse bevolking binnen te dringen, maar gewoon op jezelf bent. Juist dat vonden wij fijn.
Erik bracht ons terug naar Paramaribo, waar we met een taxi naar Domburg gingen.
En toen weer naar huis, na 3 weken.
Samengevat hebben we een fantastische reis gehad, die – nu we thuis zijn – veel mooie herinneringen opwekt die we lang zullen koesteren. We willen jou/jullie bedanken voor de uitstekende organisatie en begeleiding, waardoor we ons op onze ervaringen konden concentreren en niet nog van alles hoefden te regelen. Ook handig dat we de tweelandensimkaart en de kaart van Suriname van jullie kregen. Op de laatste werd zelfs in een boekwinkel geaasd: waar hebben jullie die vandaan?
Aan iedereen die enthousiast reageert op onze verhalen en zegt ook graag naar Suriname te willen, zullen we Suriname en jullie aanbevelen. Hoewel we hebben genoten van de overweldigende natuur en de lieve en vrolijke mensen, moeten we eerlijk zeggen dat we af en toe ook wel terneergeslagen werden, Van het verval, de verwaarlozing en het slechte onderhoud van wegen en panden.
Dank en groet
Fien Bloemen, Gosse van der Leij, Just en Sef.